آیین‌های نوروزی روستای کنگ؛ ازطبخ غذایی با نیم قرن قدمت تا پلوپزون
کنگ کهن از روستاهای زیبا و تاریخی بخش طرقبه به ماسوله خراسان رضوی معروف است که آیین‌ها و رسوم زیبایی برای نوروز دارد از طبخ غذایی با نیم قرن قدمت گرفته تا پلوپزون و برگه‌های خشکباری که تنقلات سفره‌های نوروزی مردم کنگ بوده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از طرقبه شاندیز، رسومات کهن و دیرینه که ریشه در عقاید و باورهای مردمی دارد همواره موردتوجه افراد جامعه بوده و هست، باگذشت زمان زیادی از پیدایش آن‌ها، بازهم در هرزمانی جذابیت‌های خاص خود رادارند.
یکی از آیین‌های قدیمی و با اصالت کشور ما نوروز است که رسوم و آداب خاصی در جای‌جای این سرزمین باشکوه دارد، آداب‌ورسومی که نشان از اصالت، هویت، فرهنگ، باورها و اعتقادات مردم همان منطقه دارد بعضی از این آداب‌ورسوم در همه جای کشور مشترک است اما بعضی از آن‌ها فقط خاص مردم یک شهر و روستا است.
شهر ییلاقی طرقبه و روستاهای زیبای آن علاوه بر جاذبه‌های توریستی و طبیعت زیبا و چشم نوازش، برای عید نوروز آداب‌ورسوم خاصی دارد که این آداب و سنن در بعضی از روستاهای آن منحصر به مردم همان روستا است.
در این گزارش سعی شده که به بعضی از این رسوم و آداب زیبا پرداخته شود هرچند شهر طرقبه و روستاهای آن دارای آداب‌ورسوم متنوعی است و نمی‌توان در این گزارش به آداب‌ورسوم همه روستاها و محلات طرقبه پرداخت اما به‌عنوان‌مثال به بعضی از آداب‌ورسوم خاص در روستای کنگ کهن بخش طرقبه پرداخته‌ایم.
آیین‌های نوروزی در روستای کنگ کهن طرقبه
کنگ جزو روستاهای بسیار زیبا و تاریخی بخش طرقبه است، روستایی پلکانی است که در ۱۹ کیلومتری غرب طرقبه و حدود ٣۰ کیلومتری مشهد قرارگرفته است، این روستا را ماسوله‌ای دیگر دانسته‌اند که به دوران پیش از اسلام تعلق دارد و قدمت آن به حدود ۳ هزار سال قبل برمی‌گردد.
حدود ۴۳۲ خانوار ساکن روستای کنگ است و بیش از هزار و۴۶۳ نفر جمعیت دارد، شغل اکثر مردم روستای کنگ کشاورزی، دامداری و باغداری است، روستا از سطح دریا ۱۷۰۰ متر ارتفاع دارد و به دلیل کوه‌های مرتفع، درختان فراوان و وزیدن بادهای خشک از آب‌وهوای معتدل برخوردار است.
جشن نوروز در روستای کنگ، همانند سایر نقاط ایران زیبا، از مهم‌ترین جشن‌ها و آیین‌های ملی و میهنی است در قدیم‌الایام برای عید نوروز رسوم و آداب خاص زیادی در روستای کنگ بوده که در حال حاضر متأسفانه بسیاری از این آداب‌ورسوم فراموش‌شده یا از بین رفته‌اند و مردم بیشتر به سمت زندگی شهری و سبک‌های جدید روی آورده‌اند.
اشگنه چنق، غذایی با قدمت ۵۰ ساله ویژه مردم روستای کنگ در عید نوروز
یکی از رسم‌های خاص و قدیمی مردم روستای کنگ در ایام عید نوروز که بسیار معروف بوده پخت یک نوع غذای خاص در بین اهالی روستا که در بین بومیان به نام"اشگنه چنق" معروف است.
مردم روستای کنگ در اواخر پائیز و اوایل زمستان گوسفند پرواری ذبح می‌کردند که گوشت آن به حالت قورمه‌ای طبخ می‌شد و چانه گوسفند را که در زبان محلی به آن "چنق" می‌گفتند به سقف اتاق آویزان می‌کردند تا خشک شود و آن را برای شب "علفه عید" یعنی یک‌شب قبل از سال‌تحویل طبخ می‌کردند.
شب ۲۹ اسفندماه در بین مردم روستا به شب "علفه عید" معروف است و در این شب همه اهالی روستای کنگ برای شام غذایی به نام "اشگنه چنق" طبخ می‌کردند، طبخ این غذا در شب قبل از سال‌تحویل به حدود ۵۰ سال قبل برمی‌گردد.
یکی دیگر از رسوم مردم کنگ در عید نوروز این بوده که در روز "علفه عید" جمعی از اهالی روستا داوطلبانه جمع می‌شدند و به خانه افرادی می‌رفتند که در طول سال یکی از اعضای خانواده آن‌ها فوت‌شده بود، این جمع به خانه آن‌ها برای عرض تسلیت و دلداری می‌رفتند و بعد از تسلیت گفتن آن‌ها را به عید نوروز دعوت می‌کردند و به آن‌ها می‌گفتند لباس مشکی و عزای خود را از تن درآوردند و برای نوروز لباس نو بپوشند و وارد سال جدید شوند.
ملاقه گردانی و قاشق زنی سنت چهارشنبه‌سوری در کنگ
ملاقه گردانی و قاشق زنی سنتی است که در خیلی از روستاهای طرقبه شاندیز از قدیم مرسوم بوده ولی اکنون در خیلی از روستاها ازیادرفته است اما ملاقه گردانی رسمی است که هنوز در کنگ پابرجاست در چهارشنبه‌سوری از قدیم رسم ملاقه گردانی بوده و هنوز هم پابرجاست که به‌جای آتش‌بازی و ترقه‌بازی اهالی کنگ ملاقه گردانی انجام می‌دادند.
شب چهارشنبه‌سوری کودکان و نوجوانان لباس مبدل می‌پوشند، سروصورت خود را هم می‌پوشانند و با ملاقه‌ای در دست به درب خانه‌های اهالی روستا می‌روند، ملاقه گردانی معمولاً از بعد نماز مغرب و عشا شروع می‌شود و تا پاسی از شب ادامه دارد.
این رسم از گذشته بوده و برمی‌گردد به تاریخ کنگ، سنتی قدیمی و باصفا که در چهارشنبه آخر هرسال شادی و خنده را برای مردمان باصفا و مهربان کنگ به ارمغان می‌آورد رسم نوروز خوانی هم با خواندن انواع شعرها از قدیم در کنگ مرسوم بوده است.
پلوپزون، غذایی که سالی ۲ بار پخته می‌شد
روز اول عید نوروز هم رسم به راین بود که اهالی کنگ همه به‌اتفاق برای ناهار پلو بپزند حتی آن‌هایی هم که ازنظر مالی وضعیت مناسبی نداشتند دیگ یا قابلمه آب روی اجاق می‌گذاشتند تا مردم متوجه نشوند آن‌ها وضع مالی خوبی ندارند و ازلحاظ اجتماعی ضعیف هستند به‌قول‌معروف" صورت خود را باسیلی سرخ نگه می‌داشتند" در سال معمولاً مردم ۲ بار پلو می‌خوردند.
برگه‌های خشکبار، تنقلات سفره‌های نوروز مردم کنگ
از دیگر رسوم و آداب مخصوص عید نوروز در بین اهالی کنگ این بود که سیب را می‌جوشاندند و آن را به‌صورت برگه برگه درمی‌آوردند که در زبان محلی به آن "کِشته" می‌گفتند.
در آن زمان‌ها مثل الآن برای عید نوروز انواع و اقسام آجیل‌های پرزرق‌وبرق نبود، مردم روستا بیشتر از برگه‌های سیب، زردآلو، هلو و جوزقند، جوزشور و خوراکی‌هایی که خودشان درست می‌کردند برای سفره‌های عیدی استفاده می‌کردند و از مهمانان خود با همین خوراکی‌ها به‌عنوان تنقلات پذیرایی می‌کردند.
برای عید نوروز مردم کنگ لباس مخصوصی نداشتند، مردم با آمدن سال جدید و نوروز همه لباس نو می‌پوشیدند که در اصطلاح محلی می‌گفتند "آرا کرده" و از زمان تحویل سال تا یک هفته لباس نو می‌پوشیدند.
انتهای پیام/ ۷۰۰۷۳